رابطه‌ی نظام علمی حق‌تعالی با نظام عینی موجودات از دیدگاه ابنسینا و اسپینوزا
نویسندگان
چکیده مقاله:
رابطه‌ی نظام علمی حق‌تعالی با نظام عینی موجودات یکی از مسائل بسیار مهم در الهیات فلسفی است. ابنسینا واسپینوزا به‌منزله‌ی دو تن از بزرگ‌ترین فیلسوفان خردگرای اسلامی و غربی، با تبیین نظام علمی باری‌تعالی، نسبت بین این نظام را با نظام عینی موجودات مورد بررسی قرار داده‌اند . به‌رغم تفاوت‌های بنیادین در اندیشه‌ی این دو فیلسوف، شباهت‌های شایان توجهی در پاسخ آن‌ها به این مسأله وجود دارد. هر دو فیلسوف علت صدور معالیل مختلف را علم موجود در ذات باری‌تعالی می‌دانند. .به‌نظر هر دو فیلسوف، بین اعیان موجودات و وجود علمی آن‌ها تطابق کاملی وجود دارد. از نظر اسپینوزا، این تطابق را باید فقط نوعی توازی بین حالات بُعد و فکر دانست، درحالی‌که در نظر ابنسینا، این تطابق و هماهنگی ناشی از این است که نظام عینی موجودات معلول نظام علمی آن‌ها است.
منابع مشابه
طبیعت به صورت نظام حالات در فلسفة اسپینوزا
در نظام فلسفی اسپینوزا سه اصطلاح دارد‘که پایه و اساس آن است:جوهر‘صفت‘حالت. جوهر که از آن به خدا‘و طبیعت طبیعت آفرین هم تعبیر میکند‘شیئی است‘که در خودش است و به نفس خودش به تصور می آید‘نه وجودش متوقف بر دیگری است‘و نه تصورش. جوهر واحد ویگانه است‘خود علت خود است ‘نامتناهی مطلق است‘بسیط است ‘ متقوّم از صفات نامتناهی است ‘ که هر یک بیانگر آن ذات نامتناهی است. از میان صفات نامتناهی فقط دو صفت شناخته...
متن کاملکارکرد فردی و اجتماعی دین از دیدگاه ابنسینا
کارکرد دین، اثر و تحولی است که دین در انسان یا جامعه ایفا میکند. دین در قلمرو فردی دو کارکرد مهم دارد: اول. معرفت‌زایی. ابنسینا بر این باور است که تنها پیامبران می‌توانند بدون تعلیم به‌صورت خازن حقایق درآیند؛ دوم. آرامش‌بخشی. ابنسینا عقاید صحیح را عامل سلامت می‌داند. مهم‌ترین کارکرد دین در قلمرو اجتماعی وضع قانون است. ابنسینا دین را در امر قانونگذاری و سامان دادن به اجتماع ضروری دانسته است....
متن کاملچیستی شناخت از دیدگاه اسپینوزا
تصور، اصطلاح اصلی شناخت‌شناسی اسپینوزا، حالتی غیرمستقیم برای صفت فکر است. تصور جزء مقوم نفس، فعال و مستلزم حکم است. انواع آن عبارت‌اند از: تخیل، تعقل و شهود. درستی و تمامیت، که عملاً معنای واحدی دارند، ملاک‌های اعتبار آن هستند. مطابقت، علامت بیرونی برای درستی تصور است و تبیین، بداهت، وضوح و تمایز، علایم درونی برای تمامیت تصور. شناخت از منظر اسپینوزا را میتوان به شناخت کامل و شناخت ناقص ت...
متن کاملزمینههای عینی شکل‌گیری سنت‌گرایی در نظام فکری سیدحسین نصر
موضوع مقاله حاضر زمینه‌های عینی اندیشه سیدحسین نصر است.(مساله) این موضوع از این رو حائز اهمیت است که گفتمان سنت‌گرایانه در کنار دو گفتمان بنیادگرایانه و متجدد از اسلام، متفکران و ناقدان بسیاری دارد. در بررسی اندیشه متفکران میتوان از روش‌های گوناگون استفاده نمود. در این پژوهش، سعیشده با استفاده از روش هرمنوتیک اسکینر، به زمینه‌های عینی اندیشه سیاسی نصر پی‌برده شود.(روش) در ابتدا روش اسکینر و م...
متن کاملجاودانگی نفس از دیدگاه ابن‌میمون و اسپینوزا
آرزوی جاودانگی را میتوان در نهاد آدمی مشاهده کرد. از این‌رو ادیان مختلف و متفکران آن‌ها به این بحث و تبیین آن اهتمام داشتهاند. فیلسوف بزرگ یهودی ابن‌میمون به سبب تعلق خاطر عمیق به دین یهود، سعی کرده است مباحث خود را به نحوی مطابق با کتب مقدس و باور جامعه خود بیان کند وی معتقد به سه مرحله اساسی در بحث معاد شده است: دوره مسیحا، رستاخیز و عالَم آخرت. از نظر وی جاودانگی، مختص به جهان آخرت است و فق...
متن کاملبررسی نظام علمی و پژوهشی کشور
در این مقاله نظام علمی و پژوهشی کشور بررسی شده است. سخن از پژوهش و پژوهشگر و ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم آن با حرکت علمی کشور است. بر این مبنا یک ساختار هرمی ترسیم شده که مبین نظام پژوهشی است. پژوهش نه به صورت امری مجزا و فردی, بلکه به صورت یک نظام هدفمند از سیاستگذاری کلان تا نقش دانشگاه, مدیریت حل یک مسئله علمی و ارزیابی نتایج را شامل می‌شود. این گونه نگرش ارتباط متقابل بین مؤسسات و افراد را...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 17 شماره 64
صفحات 71- 94
تاریخ انتشار 2017-12-16
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023